’t Huys te Warmont

Anja Schrage vertelt over geschiedenis (deel 1)

WARMOND – Dit rustieke dorp is de trotse bezitter van 40 monumenten en er zijn maar weinig mensen die zo gepassioneerd en met zoveel kennis van zaken over deze gebouwen kunnen vertellen als Anja Schrage. Voor het Witte Weekblad neemt ze de lezers mee naar gezichtsbepalende Warmondse panden en vertelt over hun achtergrond en de geschiedenis die zich hier heeft afgespeeld. Deze week wordt ’t Huys te Warmont bezocht.

Schrage wijst naar de palmen die voor het pand staan dat al vele eeuwen bestaat: ‘Die palmen zijn al 100 jaar oud. Wat het gebouw zelf betreft: in de 14de eeuw was hier al sprake van een kapel en daarvoor was het een curtis; een versterkte boerderij. In 1361 werd het klokje aan de linkerkant van het pand al vermeld en onder deze zijde zitten ook gevangenkelders, die bedoeld waren voor criminele gevangenen. Blijkbaar hadden ze indertijd ook andere soorten gevangenen.’

’t Huys te Warmont behoorde indertijd aan de familie Van der Woude en door overerving kwam het in handen van de familie Duvenvoorde, die gelieerd was aan de familie Van Wassenaar. Pas in 1774 zijn het kasteel en de heerlijkheid verkocht aan Baron van Leyden. Schrage: ‘Warmond was een hoge en vrije heerlijkheid: de heer had indertijd alle jurisdictie, dus ook het recht om doodvonnissen uit te spreken of het recht om een molen te hebben. Alle mensen uit het dorp en de omgeving moesten bij hem komen malen; tegen betaling uiteraard. Deze heerlijke rechten zijn in het midden van de 19de eeuw afgeschaft.’

Na de reformatie rond 1600 was de Hervormde, de officiële godsdienst, maar de Heren van Warmond bleven katholiek. Hierom mochten zij geen bestuursfunctie bekleden, met uitzondering van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Dat hebben ze dus generaties lang gedaan. Baron van Leyden heeft vanaf 1774 het kasteel gemaakt zoals dit nu is, indertijd inclusief een eigen bierbrouwerij. Schrage wijst naar boven: De twee wapens die hier hangen zijn van Van Leyden en zijn vrouw die uit de familie Thoms komt. De muren zijn tot 1.20 meter breed en indertijd werd het kasteel alleen in de zomer bewoond. In feite was het een uit de kluiten gewassen zomerhuisje met 35 bedden en een hele hofhouding.’

Ze vervolgt: Rond 1800 woonden ook Betje Wolff en Aagje Deken hier en ongetwijfeld zijn op het kasteel hun ideeën voor Sara Burgerhart ontsproten. Daarnaast bestaat het vermoeden dat de beide dames een lesbische relatie hadden. Pas onlangs vernam ik dat de schilder Jan Steen, die ook in Warmond gewoond heeft, een van zijn schilderijen, ‘Zo gewonnen, zo geronnen’ in een van de zalen in het kasteel geschilderd heeft. Dat ga ik uitzoeken.’